Directe & Indirecte Hitte

Uitgelegd: Direct & Indirect BBQ’en

Als je mijn blog al een beetje hebt doorgespit en verschillende recepten hebt gelezen, zal je het vaak voorbij hebben zien komen: directe en indirecte bereiding. Maar wat houdt dat nou eigenlijk in, direct of indirect BBQ’en? Of soms zelfs een combinatie van beide? En hoe doe je dat precies? In dit blog probeer ik je het verschil tussen deze bereidingen uit te leggen en laat ik middels foto’s ook zien hoe je dat op verschillende BBQ’s doet. Toch nog vragen? Laat het onder dit blog weten, dan hebben andere lezers er ook profijt van!

Directe & Indirecte Hitte bij het BBQ'en

Directe bereiding op de BBQ

Bij een directe bereiding gaar je vlees, vis of andere ingrediënten boven de hete kolen. Direct BBQ’en staat dan ook gelijk aan grillen. De directe bereiding op de BBQ gebruik je voornamelijk bij korte bereidingen, bijvoorbeeld wanneer je een hamburger grilt. Gaar je vlees, vis of andere ingrediënten te lang middels een directe bereiding, dan resulteert dit in verbranding.

Voor een directe bereiding op de BBQ heb je niet per se een BBQ met deksel nodig, maar door wel een BBQ met deksel te gebruiken gaart je gerecht gelijkmatiger, houd je de temperatuur van de BBQ beter onder controle, heb je minder kans op steekvlammen én eindig je met een sappiger eindresultaat.

Directe Hitte bij een kamado
Directe Hitte bij een Kogel BBQ

Recepten met directe bereiding:

Nu je weet wat een directe bereiding op de BBQ inhoudt is het natuurlijk aan mij om een aantal BBQ recepten met directe bereiding aan je te laten zien. Hieronder vind je dan ook de drie meest recente hoofdgerechten met een directe bereiding.

Indirecte bereiding op de BBQ

Bij indirecte bereiding op de BBQ ligt het te bereiden ingrediënt niet direct boven de hete kolen, maar wordt het indirect verhit. Voor een indirecte bereiding heb je een BBQ met deksel nodig, want deze zorgt er voor dat de warmte in je BBQ kan circuleren. Door deze circulatie kan de hitte wel in contact komen met het ingrediënt, zodat het gaart. Bij indirect BBQ’en maak je dan ook eigenlijk een oven van je BBQ.

Een indirecte bereiding zorgt over het algemeen voor een gelijkmatigere garing en is daardoor uitermate geschikt voor het bereiden van grote stukken vlees en andere gerechten die je binnen in de oven zou bereiden. Daarnaast is een indirecte bereiding ook erg geschikt voor ingrediënten die veel vet bevatten. Dit vet zou bij een directe bereiding op de brandende kolen druipen, waardoor je sneller steekvlammen krijgt die resulteren in een verbrand stukje vlees.

Je kunt een indirecte bereiding op verschillende manieren bereiken. Hoe je dit precies doet ligt ook aan de BBQ die je gebruikt.

Indirect BBQ’en op een kamado:

Bij een kamado kun je indirect BBQ’en door een afbakening tussen de brandende kolen en je rooster. Dit gebeurt bij vrijwel alle kamado’s middels een hitteschild of platesetter, gemaakt van keramisch materiaal of gietijzer. Door de platesetter te gebruiken kun je het gehele roosteroppervlak van de kamado vervolgens gebruiken om indirect te BBQ’en. Tegenwoordig zijn er ook veel kamado’s die een platesetter gebruiken die uit twee delen bestaat, wat het mogelijk maakt om een combinatie van directe en indirecte bereiding te realiseren. Daarover later in dit blog meer.

Indirecte Hitte bij een Kamado

Indirect BBQ’en op een stalen (ketel) BBQ:

Veel stalen BBQ’s beschikken (nog) niet over een mogelijkheid om middels een hitteschild of platesetter tussen de brandende kolen en het rooster indirect te BBQ’en.

Dat betekent dat je op een stalen BBQ slechts een deel van je kolenrooster moet voorzien van houtskool of briketten om indirect te kunnen BBQ’en. Daarnaast plaats je dan eventueel een lekbak. Wanneer je nu de BBQ aansteekt zal een deel van je BBQ rooster zich boven de lekbak bevinden. Hier heb je dus geen brandende kolen, waardoor je in deze ‘zone’ indirect kunt BBQ’en. Zodra de deksel van de BBQ dicht gaat kan de warme lucht circuleren en kan je ingrediënt op het indirecte deel rustig garen.

Hoe je de brandende kolen zo’n stalen BBQ plaatst is voornamelijk afhankelijk wat je zelf prettig vindt en wat er op de BBQ gaat, maar er zijn verschillende manieren die je kunt aanhouden.

Brandstof aan één kant

De meest eenvoudige manier om indirecte zone te creëren in een stalen (ketel) BBQ is door de houtskool aan één kant van het kolenrooster te houden. Bij veel BBQ’s krijg je ook accessoires zoals mandjes of rekjes waarmee een afscheiding kunt maken, maar ook zonder kun je de brandstof natuurlijk prima aan één kant houden. Zorg er hierbij voor dat minimaal de helft van het grilrooster zich niet boven de kolen bevindt. Zo houd je genoeg afstand tot de brandende kolen of briketten en kun je gerechten rustig laten garen.

Kogel BBQ, Houtskool aan één kant

Brandstof aan twee kanten

Een andere mogelijkheid is om je houtskool of briketten aan twee kanten, links en rechts, te plaatsen, met daartussen een gedeelte vrij van houtskool of briketten. Je indirecte zone bevindt zich dan in het midden van de BBQ en de warmte is van zichzelf iets beter verdeeld. Zorg er hierbij wel voor dat je aan allebei de kanten maximaal een kwart van het rooster boven de brandstof hebt, zodat je in het midden een mooi oppervlak hebt om gerechten rustig te garen met indirecte hitte.

Kogel BBQ, Houtskool aan twee kanten

De Snake Methode

Naast dat je je brandstof aan één of aan twee kanten kunt leggen kun je ook voor de snake methode kiezen wanneer je indirect wil BBQ’en. Dit is een goede techniek voor low & slow bereidingen, waarbij je eenvoudig een langdurige en gelijkmatige warmte creëert in je BBQ. Deze methode is wel vooral geschikt voor briketten, omdat deze qua vorm gelijk zijn.

Bij de snake methode leg je briketten in een rij langs de rand van je BBQ, zodat er een soort slang rondom ontstaat, waarbij het midden van het kolenrooster vrij is van brandstof. De briketten liggen dicht tegen elkaar aan, soms in twee rijen naast of op elkaar, zodat ze elkaar kunnen aansteken. De slang van briketten wordt vervolgens aan één kant aangestoken en steek langzaamaan de volgende briketten aan. Op deze manier kun je de BBQ urenlang stabiel op lage temperatuur houden.

Kogel BBQ, Snake Methode

Indirect BBQ’en op een gas BBQ:

Indirect BBQ’en op een gas BBQ is niet met ieder type BBQ mogelijk. Voor indirecte bereidingen op een gas BBQ minimaal twee, maar liefst meer, branders nodig, die je los van elkaar kunt regelen. Door bij zo’n gas BBQ één of meerdere branders uit te laten creëer je boven deze branders een indirecte zone, waar je gerechten rustig kunt garen.

Omdat veel gas BBQ’s qua vorm wat rechthoekiger zijn werken indirecte bereidingen op een gas BBQ het best op modellen met minimaal 3 branders. Op die manier kun je de buitenste branders aanzetten en de middelste brander(s) uit laten. Dit zorgt voor de beste warmteverdeling om indirect te kunnen BBQ’en op een gas BBQ.

Gas BBQ, Indirecte Hitte

Recepten met indirecte bereiding:

Nu je ook weet wat de indirecte bereiding op de BBQ inhoudt volgen hieronder natuurlijk weer drie recepten als voorbeeld. Dit zijn de drie recente low & slow BBQ gerechten, die je dus met indirecte hitte en op lage temperatuur bereidt.

Combinatie van directe en indirecte bereiding

In sommige van mijn recepten is het nodig om met een combinatie van directe en indirecte hitte te werken, bijvoorbeeld in veel van mijn hamburger recepten. In dergelijke bereidingen wil je je vlees, vis of ander ingrediënt bijvoorbeeld eerst dichtschroeien middels directe hitte, waarna je het met indirecte hitte rustig verder gaart. Of andersom natuurlijk, als je bijvoorbeeld een speklap eerst middels indirecte hitte rustig laat garen, waarna je het boven de hete kolen nog even dicht schroeit.

Een combinatie van directe en indirecte bereiding bereiken is op een stalen BBQ nooit echt een probleem, omdat je bij veel modellen niet met een hitteschild werkt en je dus eigenlijk altijd een combinatie van directe en indirecte hitte hebt. Op een kamado is dit echter nog wel eens anders. Zeker de oudere modellen hebben vaak nog een platesetter die uit één deel bestaat. Inmiddels zijn er ook hitteschilden die uit 2 delen bestaan, waardoor je ook in een kamado een combinatie van directe en indirecte bereiding kunt creëren.

Heb je een kamado met een hitteschild of platesetter uit twee delen? Dan is de combinatie van directe en indirecte eenvoudig. Je gebruikt simpelweg slechts een halve platesetter en je steek de BBQ aan aan de kant waar je de platesetter niet plaatst. Daar kun je boven grillen en boven de platesetter kun je een gerecht dan rustig verder garen of juist voorgaren.

Kamado, Directe & Indirecte Hitte

Heb je een platesetter uit één deel? Dan zal je er de BBQ handschoenen bij moeten pakken. Om een gerecht van directe naar indirecte hitte te verplaatsen moet je namelijk eerst zonder platesetter werken en tussendoor de platesetter plaatsen. Iets meer werk, maar ook dat werkt uiteindelijk prima. Al is een platesetter uit meerdere delen natuurlijk makkelijker.

Recepten met een combinatie van directe & indirecte hitte:

En nu weet je ook wat een combinatie van directe en indirecte hitte inhoudt bij het BBQ'en. Ook hiervan heb ik flink wat recepten op de site staan. De drie meest recente hoofdgerechten die je bereidt met een combinatie van directe en indirecte hitte vind je hieronder.

Indirect BBQ’en en lekbakjes

Ik heb het hierboven al een paar keer genoemd als het om indirect BBQ’en gaat: Een lekbakje onder het rooster op de plek waar zich geen brandstof bevindt. Die plaats je met name om vetten, sappen en andere zaken die uit en van je gerecht af lopen op te vangen, zodat je platesetter of bodem van je BBQ niet zo vies wordt. Aanrader dus om iets onder je gerecht te schuiven bij indirecte bereidingen.

Zo’n lekbakje kan heel eenvoudig zo’n aluminium wegwerpbakje zijn, of bijvoorbeeld een oude ovenschaal of braadslede die niet meer wordt gebruikt en precies past. Voor kamado’s zijn er ook zogeheten drippannen te koop die dezelfde maat als de platesetter hebben.

Veel mensen doen vocht in zo’n lekbak en dat kan op zich prima. Zeker lekbakken die je wil hergebruiken hebben daar baat bij, want ingebrande vetten en sauzen krijg je vaak moeilijk uit zo’n bak gepoetst. Er is echter een nadeel van vocht en dat is dat het in een hete BBQ verdampt. En dat betekent weer dat je bij een lange BBQ sessie die lekbak bij moet vullen, zodat je niet alsnog met ingebrand vuil zit.

Mijn tip is echter om je lekbak niet te vullen met water, maar met zand. Ik vertel je waarschijnlijk niets nieuws als ik zeg dat zand namelijk niet verdampt. Het is daarnaast goedkoop en om de paar keer vernieuw je het gewoon. Bijkomend voordeel is dat het zand warmte absorbeert, waardoor je de temperatuur in je BBQ makkelijker stabiel houdt. Aanrader dus!

Vragen?

Heb je naar aanleiding van dit blog nog vragen over direct en indirect BBQ’en? Of zijn er zaken die wellicht nog wat meer uitleg nodig hebben? Of heb je tips om dit blog nog verder uit te werken met extra informatie? Laat het dan vooral weten in een reactie hieronder! Alle info, vragen en tips helpen zowel mij, als toekomstige lezers en zijn dus zeer welkom.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *